SÜRELİ ÇALIŞMA İZNİ
Süreli çalışma izni iş piyasasındaki durum, çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür değişiklikleri dikkate alınarak, yabancının hizmet akdinin veya işin süresine göre, belirli bir işyeri veya işletme ve belirli bir meslekte çalışmak üzere en fazla bir yıl süreyle verilmektedir.
Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra; aynı işyeri veya aynı işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma iznin süresi en fazla “iki yıl” daha uzatılabilir.
Üç yıllık kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ancak bu defa dilediği işverenin yanında çalışmak üzere çalışma İzninin süresi en fazla “üç yıl” daha uzatılabilir.
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunun 27’nci maddesi uyarınca geçerli çalışma izinleri aynı zamanda ikamet izni yerine geçmektedir.
SÜRESİZ ÇALIŞMA İZNİ
11/4/2014 tarihinden önce süresiz çalışma izni verilmiş olan yabancıların hakları saklı kalmak kaydıyla; 6458 sayılı Kanun uyarınca uzun dönem ikamet iznine sahip olanlar veya Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izni ile kalmış olan veya en az sekiz yıl kanuni çalışması olan yabancılara süresiz çalışma izni verilebilmektedir. (4817 sayılı Kanun md.6)
Süresiz çalışma izni verilen yabancılar, 6458 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinde belirtilen uzun dönem ikamet izninin sağladığı haklardan yararlanırlar.
Süresiz çalışma izni yabancının veya işvereninin talebiyle ya da 6458 sayılı Kanunun 45 inci maddesinde sayılan uzun dönem ikamet izninin iptalini gerektiren hallerde iptal edilir.
Süresiz çalışma izni alan yabancının çalıştığı işyerinin veya işyeri adresinin değişmesi halinde, Kanunun 18 inci maddesi uyarınca en geç onbeş gün içerisinde durum Bakanlığımıza bildirilir. Bakanlık gönderilen bilgi ve belgelere göre mevcut süresiz çalışma izin belgesinde gerekli değişiklikleri yaparak ilgili mercilere bildirir. (Uygulama Yönt. m.35).
BAĞIMSIZ ÇALIŞMA İZNİ
Bağımsız çalışacak yabancılara Türkiye’de en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olmaları, yapacaklarını belirtikleri çalışmalarının ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam yaratması koşulu ile verilebilmektedir.
Bağımsız çalışma izni başvurusunun değerlendirilmesinde dikkate alınmak üzere; yabancının faaliyetinin, ulusal ekonomiye sağlayacağı katkı ve yabancının icra edeceği faaliyet için yeterli miktarda gelire sahip olduğunu kanıtlayan belgelerin de başvuruyla birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına iletilmesi gerekmektedir.
Bağımsız çalışma izni koşullarını karşılamayan yabancı şirket ortağı ve şirket sahiplerine süreli çalışma izni verilebilmektedir.
ÇALIŞMA İZİNLERİNİN UZATILMASI
4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun 5’inci maddesine göre; Süreli çalışma izni, hizmet akdinin veya işin süresine göre, belirli bir işyeri veya işletmede ve belirli bir meslekte çalışmak üzere en çok bir yıl geçerli olmak üzere verilmektedir.
Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra, aynı işyeri veya işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma izninin süresi iki yıl daha uzatılabilmektedir.
Üç yıllık (1+2) kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ve dilediği işverenin yanında çalışmak üzere, çalışma izninin süresi üç yıl daha kadar uzatılabilmektedir.
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca uzun dönem ikamet iznine sahip olanlar veya Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izni ile kalmış olan veya en az sekiz yıl kanuni çalışması olan yabancılara, süresiz çalışma izni verilebilir.
Çalışma izninin uzatılabilmesi için çalışma izninin bittiği tarihten geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden uzatma başvurusunda bulunulması gerekmektedir.
Çalışma izninin süresinin bitiminden itibaren en geç onbeş gün içinde yapılan uzatma başvuruları da değerlendirmeye alınmaktadır.
Onbeş günlük bu süreden sonra yapılan uzatma başvuruları, ilk defa başvuru yapan yabancılara uygulanan esaslara tabidir.